KOLEJ ŻELAZNA EPOKI PARY i jej modele w skali TT (1:120) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
DRG 89.70-75, PKP TKh1 Prototyp powstał w roku 1882, w pruskiej fabryce Henschel & Son w Kassel (Henschel 1423/1882), na zamówienie Pruskich Kolei Państwowych KPSB (Königlich Preußische Staatseisenbahnen). Projekt zakładał, że ma to być tendrzak do prac manewrowych i prowadzenia lokalnych pociągów, znormalizowanej budowy - w oparciu o pruską normę kolejową M III-4e(1) (wówczas ozn. M 12). Była to pierwsza pruska lokomotywa znormalizowanej budowy. Zgodnie z normą zastosowano układ osi C i dwucylindrowy silnik bliźniaczy na parę nasyconą (C n2t) z rozrządem typu Allana (Tricka). Początkowo w lokomotywach nie było zbieralnika pary. Para wprost z kotła doprowadzona była do cylindrów rurą widoczną na zewnątrz. Skrzynie na węgiel znajdowały się po obu stronach skrzyni ogniowej wewnątrz budki maszynisty, a zbiorniki wody po obu stronach kotła przed budką. Największy nacisk osi wynosił 10t, lokomotywa mogła się więc poruszać nawet po najgorszych torach. Od 1887r. stosowano normę M III-4e(2): powierzchnię ogrzewalną kotła zwiększono z 53 do 61 m2, montowano zbieralnik pary widoczny w postaci dość dużej kopuły, a parę doprowadzono do cylindrów rurami wewnątrz dymnicy. Piasecznica przybrała kształt prostopadłościenny, powiększono też powierzchnię rusztu i zmieniono kształt budki maszynisty, której tylna ściana ze skośnej stała się prosta. Cała lokomotywa została wydłużona o ok. 60cm. Największy nacisk osi wzrósł do ok. 11t. W 1903r. w fabryce Hanomag powstała nowa seria "wzmocnionych" T3 w oparciu o normę M III-4p: powiększono pojemność skrzyń na węgiel do 1,9t i zbiorników wody do 5m3. Oczywiście spowodowało to wzrost masy służbowej i największy nacisk osi wzrósł do niecałych 12t. W roku 1906, w fabryce Hanomag, jedną z maszyn wyposażono eksperymentalnie w rozrząd Lenza, lecz po prezentacji na międzynarodowej wystawie w Mailand usunięto go. Prędkość maksymalna wynosiła 40 km/h, co było wystarczające nawet dla lokalnych pociągów osobowych, więc lokomotyty te prowadziły często niewielkie składy osobowe do roku 1904, kiedy to podniesiono w Prusach prędkość pociągów osobowych do 50km/h. Potem używane były do pracy manewrowej i w lokalnym ruchu towarowym.
Pierwszą lokomotywę (Henschel 1423/1882, KPSB Hannover 1705) dostarczono
do Dyrekcji w Hanowerze w 1882 roku. Seria była produkowana do roku 1910 w 19
fabrykach. Całkowita ilość egzemplarzy wyprodukowanych dla KPSB przekroczyła 1300 sztuk.
Realizowano zamówienia nie tylko dla KPSB, lecz również dla rozmaitych
innych kolei:
Po I Wojnie Światowej ok. 500 sztuk pozostało na służbie kolei niemieckich. Seria otrzymała oznaczenie DRG 89.70-75. Kilka sztuk przeszło na własność kolei francuskich, kilka do Włoch, dwadzieścia kilka na własność Polski. Na PKP serię oznaczono TKh1. W 1939 kilka polskich egzemplarzy trafiło prawdopodobnie do Sowietów, reszta przeszła na stan DRG. Po wojnie 165 sztuk przeszło na stan DR, 70 trafiło do DB, a ok. 20 do PKP. Do dziś zachowało się niecałe 30 maszyn tej serii, w różnym stanie technicznym. Z tego 15 sztuk znajduje się w Niemczech, 4 sztuki w Polsce, 1 szt. w Holandii, 3 szt. we Włoszech, 1 szt. na Węgrzech i 1 szt. we Francji.
Źródła: Wikipedia-de, T3 Club Ostheide |
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Modele w skali TT
|